Yazan: Lal Camgöz
Dünyanın en meşhur eserlerinden biri olan Mona Lisa’nın ressamı, Altın Oran Vitruvius Adamı’nın çizeri, dönemin en başarılı filozoflarından, heykeltraşlarından, mühendislerinden biri; Leonardo da Vinci. Elbet ki hepimiz adını duymuşuzudur, peki kim bu dünyanın gelmiş geçmiş en büyük sanatçılarından ve dehalarından biri kabul edilen bu adam?
15 Nisan 1452 yılında, Leonardo, Messer/Ser Piero da Vinci'nin ve Caterina Lippi’nin evlilik dışı çocuğu olarak Vinci kasabası yakınlarındaki Anchiano'da dünyaya gelmiştir, soyadı da doğduğu şehirden gelmektedir. Tam adı, "Vincili Üstad Piero'nun oğlu Leonardo" manasına gelen Leonardo di ser Piero da Vinci olan sanatçı, eserlerini "Leonardo" ya da "Io, Leonardo (Ben, Leonardo)" olarak imzalamıştır. Her ne kadar somut kanıtlar bulunmasa da, Leonardo'nun annesi Caterina'nın, babası Piero'ya ait Ortadoğulu bir köle olduğu tahmin edilmektedir ki bu da Leonardo’nun neden evlilik dışı bir çocuk olduğunu açıklamakta. Piero, Leonardo’nun doğduğu yıl, Albiera adındaki ilk eşi ile evlenmiş ve bu nedenle Leonardo’ya bebekliğinde annesi bakmıştır. Caterina’nın başka biriyle evlendirilip komşu kasabaya yerleşmesiyle, babasının nadiren uğradığı büyükbabasının evinde yaşamaya başlamıştır Babasının ilk eşinden çocuğu olmadığı için aileye kabul edilmiştir fakat amcası Francesco dışında ailedeki kimseden sevgi görmemiştir. Geleceğin en ünlü isimlerinden biri olacak bu sanatçının çocukluğunun ardında büyük travmalar yatmaktadır aslında.
On dört yaşına kadar doğduğu kasaba Vinci’de yaşayan Leonardo, büyükanne ve büyükbabasının ölmesi üzerine 1466'da babası ile birlikte yaşamak için Floransa'ya gitmiştir. O dönemde evlilik dışı çocukların üniversiteye gitmesi yasak olduğundan dolayı üniversite öğrenimi görememiştir. Küçüklüğünden beri çok güzel çizimler yapan Leonardo’nun resimlerini babası, dönemin ünlü ressam ve heykeltıraşı Andrea del Verrocchio'ya göstermesiyle, Verrochio onu çırak olarak yanına almıştır. Bu olay, gelecekte olacaklardan habersiz Leonardo’nun hayatını değiştirecek fırsattır. Verrocchio'nun yanındayken, Lorenzo di Credi ve Pietro Perugino gibi ünlü sanatçılarla çalışma fırsatı bulmuş, lir çalmayı da öğrenmiştir.
Floransa'yı 1482'de terk ederek Milano Dükü Sforza'nın hizmetine girmiştir. Dükün hizmetine girebilmek için köprüler, silahlar, gemiler, bronz, mermer ve kilden heykeller yapabileceğini anlattığı fakat göndermediği mektubu bütün zamanların en olağanüstü iş başvurusu olarak kabul edilmiştir. 1485 - 1490 yılları arasında doğa, mekanik, geometri, uçan makinelerin yanı sıra, kilise, kale ve kanal yapımı gibi mimari yapılar ile ilgilenmiş, anatomi çalışmaları yapmış ve öğrenciler yetiştirmiştir. İlgi alanının geniş olması nedeniyle başladığı çoğu işi bitirememiştir. 1490 - 1495 yıllarında çalışmalarını ve çizimlerini deftere kaydetme alışkanlığı geliştirmiştir. Bu çizimleri, defter sayfalarını ve el yazmalarını toplayan Bill Gates’tir.
Mona Lisa için 1503’te çalışmaya başladığı söylenmektedir. Söylentilere göre bu resmi tamamladıktan sonra hiç yanından ayırmamış, tüm seyahatlerinde yanında taşımıştır. 1504’te babasının ölüm haberi üzerine Floransa’ya dönmüş ve miras hakkı için kardeşleri ile mücadele etmiş ancak mirastan bir pay alamamıştır. Fakat hayatında büyük bir yer edinen amcası tüm varlığını ona bırakmıştır.
1513-1516 arasında Roma’da yaşamış ve Papa için geliştirilen çeşitli projelerde yer almıştır. Anatomi ve fizyoloji alanında çalışmaya devam etmiştir fakat Papa, kadavralar üzerinde çalışmasını yasakladığından dolayı çalışmaları kısıtlı kalmıştır. Dolaşım sistemi üzerine yaptığı araştırmayı devam ettirebilmek için sığır kalpleri kullanmıştır.
1516’da Kral 1. Francis’ten Fransa’nın baş ressam, mühendis ve mimarı olmak üzere davet almış ve Amboise yakınlarındaki Kraliyet Sarayı’nın hemen yanında kendisine özel konağa yerleşmiştir. Sağ koluna felç inen Leonardo da Vinci, bu olaydan sonra, resimden çok bilimsel çalışmalara ağırlık vermiştir ve bu konularda ona dostu Melzi yardımcı olmuştur.
2 Mayıs 1519 tarihinde Amboise’daki evinde 67 yaşındayken ölmüştür. Bir rivayete göre, kralın kollarında can vermiştir fakat 1 Mayıs günü kralın bir başka şehirde olduğu ve bir gün içinde oraya gelemeyeceği bilindiğinden dolayı bu bilgi hâlâ bir rivayet olarak varlığını sürdürmektedir. Vasiyetinde mirasının esas bölümünü Melzi’ye bırmıştır ve Amboise'daki Saint Florentin Kilisesi’nde toprağa verilmiştir.
Comments